2 grudnia 2004 r. mija 25. rocznica śmierci profesora Jerzego Ratajewskiego (1928-1999), bibliotekarza, bibliotekoznawcy, wykładowcy na Uniwersytecie Śląskim (UŚ).
Urodzony 21 lutego 1928 r. w Krakowie, ukończył tam w 1952 r. studia historyczne na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, uzyskując tytuł magistra. Pracę zawodową rozpoczął w Lidzbarku Warmińskim jako nauczyciel historii i logiki w Liceum Ogólnokształcącym (1952-1954) oraz w Liceum Pedagogicznym (1954-1959). Kontynuował ją w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Gnieźnie, gdzie jednocześnie pracował jako bibliotekarz szkolny (1959-1960).
W latach 1960-1971 został zatrudniony w Bibliotece Uniwersytetu Wrocławskiego (BUWr), na stanowisku bibliotekarza. Poznając tajniki zawodu zajął się równocześnie pracą naukową i w 1968 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na tej uczelni.
W 1971 r. przeniósł się do Katowic, gdzie objął stanowisko dyrektora Biblioteki UŚ. Przekształcił ją w nowoczesną bibliotekę uczelnianą, opracował też projekt uniwersyteckiej sieci bibliotecznej, zwracając uwagę na potrzebę ujednolicenia zasad funkcjonowania bibliotek zakładowych i pogłębienia ich współpracy z Biblioteką Główną. W 1974 r., z jego inicjatywy, utworzono na UŚ studia bibliotekoznawcze.
W 1976 r. rozpoczął pracę naukowo-dydaktyczną, najpierw jako adiunkt w Zakładzie Organizacji Informacji Wydziału Techniki UŚ, a od 1980 r. w Zakładzie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Instytutu Literatury i Kultury Polskiej na Wydziale Filologicznym UŚ. W 1985 r. uzyskał stopień doktora hab. na podstawie pracy Biblioteki naukowe i fachowe oraz ośrodki informacji naukowo-technicznej w komunikacji społecznej, za którą otrzymał nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. To otworzyło mu drogę do dalszych awansów. W 1986 r. otrzymał stanowisko docenta, w 1992 tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1996 profesora zwyczajnego UŚ. W 1991 r., po utworzeniu Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej w UŚ zorganizował Zakład Metodologii Bibliotekoznawstwa i Bibliotekarstwa, którym kierował do 1997 r. W latach 1997-1999 pracował na stanowisku profesora w Instytucie Filologii Polskiej WSP im. KEN w Krakowie.
Jego dorobek naukowy to przede wszystkim skrypty i podręczniki nt. problematyki współczesnego bibliotekoznawstwa, komunikacji i informacji naukowej oraz naukoznawstwa i prasoznawstwa. Był inicjatorem, współautorem i redaktorem cenionego przez środowisko podręcznika Bibliotekarstwo (1994, 1998) oraz autorem książki Wybrane problemy metodologiczne informologii nauki (informacji naukowej) (1994), która uzyskała Nagrodę Naukową SBP im. Adama Łysakowskiego. Jako dydaktyk wypromował ponad 200 magistrów i recenzował wiele prac doktorskich i habilitacyjnych.
Udzielał się społecznie jako członek Polskiego Towarzystwa Historycznego (1971-1985) oraz Związku Nauczycielstwa Polskiego, pełniąc funkcję prezesa ZNP przy BUWr oraz wiceprezesa i przewodniczącego ZNP Wydziału Filologicznego UŚ (1980-1981). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1997).
Zmarł 2 grudnia 1999 r. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kw. 6, WOJ, rząd 1, m. 5; pas podoficerski 106).
E.S-M.
Zob. też:
Gębołyś Zdzisław: Bibliografia prac Jerzego Ratajewskiego. W: Prace poświęcone pamięci Profesora Jerzego Ratajewskiego. Red. nauk. Irena Socha. Katowice 2000, s. 12-44. (Studia Bibliologiczne ; t. 12)
Kamińska Joanna: Jerzy Ratajewski. W: Słownik pracowników książki polskiej. Suplement 3. Warszawa : Wydaw. SBP, 2010, s. 237-238
Tokarska Anna: Jerzy Ratajewski 1928 -1999. W: Bibliotekarze i pracownicy książki województwa śląskiego. Warszawa : Wydaw. SBP, 2021, s. 83-91. (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 17)