Krystyna Niklewiczówna

12 listopada 2024 r. mija 25. rocznica śmierci Krystyny Niklewiczówny (1910-1999), absolwentki Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego (1938), iberystki z zamiłowania, która przez prawie 30 lat kierowała Oddziałem Starych Druków Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie.

Urodziła się 18 sierpnia 1910 r. w rodzinie inteligenckiej. Ojciec Michał Mieczysław Niklewicz był wydawcą, członkiem Narodowej Demokracji, zaprzyjaźnionym z Romanem Dmowskim. Babka Zofia Lutosławska była pisarką, tłumaczką na język hiszpański (m.in. dzieł H. Sienkiewicza). To dzięki niej Krystyna poznawała język i kulturę hiszpańską. Studiowała filologię polską i klasyczną na Uniwersytecie Warszawskim.

Dzięki znajomości języków obcych, zwłaszcza hiszpańskiego, w 1936 r. rozpoczęła pracę na UW jako lektorka tego języka i kontynuowała ją (z przerwą okupacyjną) do 1977 r. Podczas wojny brała udział w tajnym nauczaniu, była też sanitariuszką w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie pracowała w Ministerstwie Oświaty, a od 1946 r. została zatrudniona w BUW – najpierw w Czytelni Głównej, potem w Biurze Katalogowym. Zdobyła wtedy wykształcenie bibliotekarskie, zakończone w 1948 r. egzaminem państwowym. W 1949 r. powierzono jej stanowisko kierownika nowo powołanego Oddziału Starych Druków, które zajmowała do odejścia na emeryturę w 1978 r. Zorganizowała od podstaw tę placówkę liczącą ok.130 tys. druków i rozwinęła jej działalność, tworząc katalog zasobu, odrębne magazyny, warunki do prowadzenia pierwszych w kraju badań proweniencji starych druków, dbając przy tym o ich właściwe przechowywanie i konserwację. W 1962 r. uzyskała tytuł bibliotekarza dyplomowanego.

Jako dydaktyk opracowała metodykę nauczania języka hiszpańskiego, prowadziła lektorat, praktyki dla studentów oraz wykłady z historii książki i szkolenia z opracowania starych druków. W latach 1973-1974 wykładała powyższe zagadnienia na Podyplomowym Studium Edytorskim. Opublikowała 37 artykułów i rozpraw, dotyczących głównie powiązań między literaturą polską a hiszpańską oraz bieżącej działalności bibliotecznej. Jest autorką wielu haseł w słownikach i encyklopediach, głównie z zakresu literatury hiszpańskiej oraz z zakresu bibliotekarstwa i drukarstwa w Hiszpanii i Ameryce Łacińskiej. Zajmowała się też tłumaczeniami. Należała do Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich i Związku Nauczycielstwa Polskiego. Była członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego oraz członkiem-założycielem Klubu Przyjaciół Kultury Iberyjskiej i jego Członkiem Honorowym.

Zmarła 12 listopada 1999 r. Została pochowana w grobie rodzinnym w Drozdowie (pow. łomżyński) w dawnej posiadłości Lutosławskich i Niklewiczów.

E.S-M.

Zob. też:

Truskolaska Ewa: Krystyna Niklewiczówna (1910-1999). „Przegląd Biblioteczny” 1999, z. 4, s. 337-339

Mieczkowska Halina: Krystyna Niklewiczówna – organizator Oddziału Starych Druków w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie. W: Kustosze zbiorów specjalnych. Warszawa : Wydaw. SBP, 2004, s. 37-47. (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 8)