45 rocznica śmierci Janiny Leśniczak

9 listopada 2024 r. mija 45. rocznica śmierci Janiny Leśniczak (1911-1979), zasłużonej bibliotekarki czytelnictwa i bibliotekarstwa dziecięcego.

Urodziła się 10 listopada 1911 r. w Osnabrück w Westfalii, dokąd wyemigrowali jej rodzice. Ojciec był kolejarzem. W 1919 r. rodzina powróciła do Poznania. W 1931 r. zdała maturę w Poznaniu i na rok wyjechała do Francji, gdzie prowadziła przedszkole dla polskich dzieci. Ukończyła kursy dokształcające w zakresie pracy świetlicowej, bibliotekarskiej i administracyjnej.

W październiku 1946 r. rozpoczęła pracę w Publicznej Bibliotece Miejskiej im. Raczyńskich w Poznaniu. Pracowała w Działach Gromadzenia i Opracowania Księgozbiorów. 1 stycznia 1950 r. powstał w Bibliotece Dział Bibliotek Dziecięcych, którego kierownictwo powierzono J. Leśniczak. Głównym zajęciem Działu było organizowanie sieci bibliotek dziecięcych na terenie Poznania oraz zakup i opracowywanie dla nich książek. W powojennej rzeczywistości nie było to łatwe. Mimo to w roku 1955 sieć bibliotek dziecięcych liczyła już 33 wypożyczalnie i 3 czytelnie w placówkach przeznaczonych dla dorosłych i dzieci oraz 2 placówki samodzielne: Centralną Wypożyczalnię Dziecięcą i Centralną Czytelnię Dziecięcą.

Janina Leśniczak tworzyła też warsztat pracy instrukcyjno-metodycznej, mający służyć pomocą bibliotekarkom w prowadzeniu zajęć z młodym czytelnikiem. Cały czas wzbogacając go, objęła systematycznym szkoleniem wszystkie bibliotekarki Biblioteki Raczyńskich pracujące w placówkach dziecięcych. Inspirowała też swoje podopieczne do nawiązywania współpracy ze szkołami, nawet specjalnymi, z harcerstwem, z Młodzieżowym Domem Kultury, z Muzeum Narodowym, z teatrem lalek Marcinek. Dbała o ich i swoje nieustanne dokształcanie się – przygotowywała na seminaria i konferencje referaty, dzieliła się doświadczeniem. Organizowała konferencje, opiniowała projekty, inspirowała dyskusje, podejmowała badania nad czytelnictwem dzieci i młodzieży, prowadziła szeroko zakrojoną wymianę doświadczeń z bibliotekarkami dziecięcymi innych województw, starała się jednocześnie modernizować pracę filii przez zakupy zestawów baśni, przeźroczy, filmów popularnonaukowych, reprodukcji malarskich, rzutników, aparatów radiowych, telewizorów, adapterów. Dużo czasu i uwagi poświęcała pracy z grupami czytelników, prowadziła tematyczne lekcje biblioteczne, organizowała konkursy, turnieje, specjalne imprezy dla dzieci w okresie ferii zimowych, organizowała spotkania autorskie.

Niewątpliwym sukcesem J. Leśniczak było założenie w 1961 r. Archiwum Książki Dziecięcej. Starała się gromadzić w nim literaturę dla dzieci i młodzieży wydaną przed 1945 rokiem oraz po jednym egzemplarzu książek ukazujących się. Kompletowano w nim także oprawne roczniki czasopism dla dzieci.

Jest autorką referatów i opracowań m.in. z zakresu pracy z aktywem dziecięcym w bibliotekach poznańskich, o folklorze w literaturze dziecięcej, o dokształcaniu i doskonaleniu zawodowym w MBP w Poznaniu, o zadaniach i warsztacie pracy instruktora czytelnictwa dziecięcego.

Udzielała się społecznie w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich, Miejskiej Radzie Czytelnictwa Książki, Kasie Zapomogowo-Pożyczkowej w MBP. Była osobą pracowitą, obowiązkową, wytrwałą, odpowiedzialną, życzliwą, skromną, o dużych zdolnościach organizacyjnych i umiejętności współpracy z ludźmi.

W uznaniu zasług otrzymała liczne nagrody i dyplomy m.in.: Medal X-lecia PRL, Odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”, Honorową Odznakę miasta Poznania.

M.S.-C.